ขั้นตอนของการวิจัย
การวิจัยดำเนินการตามขั้นตอนทางวิทยาศาสตร์ 5 ขั้น แต่มักนำมาเขียนขยายให้มีความชัดเจนในการดำเนินการมากขึ้น ในที่นี้นำเสนอ 10 ขั้น ดังนี้
1. กำหนดปัญหา เป็นการกำหนดขอบเขตของการวิจัยว่าจะทำการศึกษาเรื่องอะไร กับใคร มีขอบเขตแค่ไหน
2. ค้นคว้าเอกสารที่เกี่ยวข้อง เป็นการค้นคว้าข้อมูลเบื้องต้น ทฤษฎีและแนวคิดที่เกี่ยวกับปัญหาที่จะทำวิจัย เพื่อให้ ผู้วิจัยเกิดความรู้กว้างขวางและ แจ่มชัดในปัญหาที่จะทำวิจัย
3. กำหนดสมมุติฐาน เป็นการคาดคะเนคำตอบของปัญหาวิจัยอย่างมีเหตุผล โดยอาศัยความรู้ ประสบการณ์ และการค้นคว้าเอกสารที่เกี่ยวข้อง
4. กำหนดแผนการวิจัย หรือโครงร่างการวิจัย เป็นการวางแผนการทำวิจัยไว้ล่วงหน้า เพื่อให้ผู้วิจัยทราบว่าจะต้องทำอะไรบ้าง ทำอะไรก่อน หลัง ช่วยให้มองเห็นแนวทางในการแก้ปัญหาอุปสรรคที่จะเกิดขึ้น และช่วยในการประเมินค่าใช้จ่ายล่วงหน้า
5. สร้างเครื่องมือวิจัย เป็นการสร้างเครื่องมือวิจัยตามที่ได้กำหนดไว้ในโครงร่างการวิจัย โดยผู้วิจัยอาจสร้างเอง หรือนำเครื่องมือที่มีอยู่แล้วมา ดัดแปลงให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการวิจัย และจะต้องตรวจสอบ คุณภาพของเครื่องมือก่อนำไปใช้จริง
6. เก็บรวบรวมข้อมูล เป็นการนำเครื่องมือวิจัยไปเก็บข้อมูลกับกลุ่ม ตัวอย่าง ตามที่กำหนดไว้ในโครงร่างการวิจัย
7. จัดกระทำข้อมูล เป็นการนำข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้ มาจัดหมวดหมู่เพื่อให้ง่ายต่อการวิเคราะห์ข้อมูล
8. วิเคราะห์ข้อมูลและแปลผล เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ อาจวิเคราะห์โดยใช้สูตรคำนวณ หรือโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปที่นิยมในปัจจุบันก็ได้ ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้ในโครงร่างการวิจัย เมื่อได้ผลการวิเคราะห์แล้วต้องแปลผลการวิเคราะห์อย่างตรงไปตรงมาโดยไม่สอดแทรกความคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะอื่น ๆ
9. สรุปผลการวิจัย เป็นการสรุปย่อการวิจัยที่ทำมาตั้งแต่ต้นจนจบให้กระทัดรัดเฉพาะหัวใจสำคัญ ได้แก่ วัตถุประสงค์ การวิจัย ประชากรกลุ่มตัวอย่าง วิธีดำเนินการวิจัย และ สรุปผลการวิเคราะห์ข้อมูล นอกจากนั้นยังมีส่วนการอภิปรายและข้อเสนอแนะอีกด้วย
10. รายงานผลการวิจัย เป็นการนำเสนองานวิจัยที่ได้ทำมาอย่างเป็นระบบ ตามแนวทางของการเขียนรายงานการวิจัย โดยใช้ภาษาที่ถูกต้อง เข้าใจง่าย เพื่อเผยแพร่งานวิจัยไปสู่บุคคลที่เกี่ยวข้องต่อไป
